N.B. – This was published in the December 12-18, 2008 issue of Pinoy Weekly, the full text of which may also be retrieved from http://www.pinoyweekly.org/cms/2008/12/para-sa-estudyante-ni-prop-sarah-raymundo.

Dahil nag-aaral ka sa Unibersidad ng Pilipinas (UP), alam mo na siguro ang nangyari kay ”Ma’am Sarah.” Kalat na kalat sa loob ng kampus sa Diliman at naging laman ng mga blog, discussion forum at social networking site ang masakit niyang kinahinatnan.

Kung sakaling hindi mo pa alam: Sinabihan siya ng tagapangulo ng Departamento ng Sosyolohiya noong Nobyembre 6 (panahon ng rehistrasyon) na ang kanyang halos-isang-taong-nakasalang na aplikasyon para magkaroon ng tenure ay hindi inaprubahan ng tenured faculty ng nasabing departamento.

Ano kaya ang dahilan? Hanggang ngayo’y walang malinaw na paliwanag na ibinigay sa kanya. (Unang una, hindi siya pormal na sinulatan noong Nobyembre.)

May tatlong minimum na kinakailangan para magkaroon ng tenure ang isang guro sa UP. Una ay ang master’s degree, ikalawa ay ang pagkakaroon ng magandang ebalwasyon sa pagtuturo at ikatlo ay ang publikasyon sa isang refereed journal. Lahat ng mga ito ay mayroon si Sarah.

Maaaring magtakda ng karagdagang kwalipikasyon ang isang yunit pero malinaw ang nakasaad sa Faculty Manual Update (Enero 2005) ng UP Diliman: ”Units may impose higher requirements provided these are approved by the College, the Chancellor, the President, and the Board of Regents…Units are, however, advised to put their procedures and requirements in writing so as to guide tenure-track and tenured faculty alike, ensure that policies are followed, minimize conflict, and facilitate the review and improvement of policies and processes (p. 21-22).”

Batay sa mapagkakatiwalaang impormante, mayroon daw siyang ginawang ”breach of professional ethics.” Kahit si Sarah ay hindi alam ang detalye ng sinasabing paglabag, at mas lalong nakababahala ang diumanong pahayag ng tagapangulo ng kanyang departamento na kinokonsulta niya ang UP Legal Office hinggil sa susunod na hakbang. Sa pagkakaalam niya, wala namang isinampang kaso laban sa kanya.

Ang tanging alam lang niya at ng mga nakakakilala sa kanya (tulad ko) ay aktibo siyang opisyal o miyembro ng maraming progresibong organisasyon sa loob at labas ng kampus. Madalas siyang makita sa iba’t ibang porma ng kilos-protesta at parati siyang handang maglahad ng kanyang pulitikal na paninindigan sa kung sinumang nais makinig.

Sa madaling salita, isa siyang ”aktibista,” isang bagay na hindi naman niya itinatago sa lahat, lalo na sa mga estudyante’t kapwa guro. May kaugnayan kaya ang kanyang pulitikal na paniniwala sa hindi-inaasahang pagkakait sa kanya ng tenure?

Dahil hindi nabigyan si Sarah ng malinaw at nakasulat na paliwanag mula sa Departamento ng Sosyolohiya, hindi masisisi ang organisasyong kinabibilangan niya, ang Congress of Teachers/Educators for Nationalism and Democracy (CONTEND), na sabihin sa isang pahayag na ang dahilan ng pagkakait sa kanya ng tenure ay ”ang kanyang mayamang rekord sa progresibo at makabayang kilusan…Hindi maikukubli ng mga nagpoposturang liberal na ang tunay na dahilan sa likod ng kanilang desisyon ay ang progresibong paninindigan ni (Sarah). Malinaw na isa itong kaso ng witch-hunting at pulitikal na represyon.” (Kailangang malaman ng mambabasa na ako ay naging tagapangulo ng CONTEND at naging bahagi nito nang magsimula akong magturo nang full-time sa UP noong 2001.)

Ano ang implikasyon ng hindi pagkakaloob ng tenure kay Sarah? Sa pagtatapos ng kanyang kontrata sa Mayo 31, 2009, tanggal na siya bilang assistant professor ng unibersidad sa kabila ng kanyang halos sampung taong panunungkulan bilang regular na faculty.

Tulad mo, may mga propesor akong inaasam na matanggal o magbitiw sa unibersidad dahil sa kanilang kawalan ng paninindigan o likas na kabobohan. Ito ang mga taong inabuso ang tenure na ibinigay sa kanila dahil hindi pumapasok sa klase, walang sapat na kaalaman sa mga kursong hinahawakan nila at, higit sa lahat, ginagamit ang posisyon bilang propesor hindi para makatulong sa kapwa kundi para magkamal ng maraming pera.

Siguro’y alam mo ang tunay na dahilan ng patuloy na pananatili ng mga ganitong klaseng taong ayaw kong matawag na ”kapwa guro” – kahit na mababa ang suweldo sa UP, kaya pa rin nilang gamitin ang prestihiyo ng unibersidad para mas mahusay na ibenta ang sarili sa mga nasa kapangyarihan. Handa nilang ibenta kahit ang sariling kaluluwa kahit na nangangahulugan ito ng pagkadungis sa pamantasang pinaglilingkuran nila.

Alam mong ibang-iba si Sarah sa mga tiwaling propesor na ito. Batay sa malaking suportang nakukuha niya mula sa iba’t ibang tao sa loob at labas ng bansa, may malaking pagkilala sa kanyang kahusayan bilang isang guro.

Hindi totoong wala kang sapat na kapangyarihan bilang estudyante kung may nais kang mapatalsik o mapanatili sa isang posisyon ng kapangyarihan, maging Pangulo man ng isang bansa o propesor ng pinakamamahal mong unibersidad.

Ikaw ay isang mamamayang nagkaroon ng mga karapatan dahil ipinaglaban ang mga ito ng ating ninuno. Ikaw ay isang estudyante ng UP, at inaasahan ang aktibo mong paglahok para makamit ang hustisya.

Ngayong nais tanggalin ang propesor na sa tingin mo’y nararapat lang na manatili sa ating pamantasang hirang, ano pa ang hinihintay mo?

Para makipag-ugnayan sa awtor, pumunta sa www.dannyarao.com.